عکاسی از آسمان شب چالش ها و مشکلاتی دارد که باید تلاش کرد یک به یک آن ها را حل کرد. از مشکلات محیطی مثل گرما و سرما و خطر حیوانات گرفته تا مشکلاتی که در روند عکاسی با آن مواجه هستیم. مشکلاتی از قبیل نویز٬ دیافراگم و نوردهی.

در عکاسی آسمان شب به دلیل کم نور بودن سوژه ها٬ نیاز به افزایش میزان نوردهی ها است و نمیتوان مثل عکاسی در نور روز نوردهی ها را تا کسری از ثانیه پایین آورد. نوردهی های هر عکسی در این شاخه ی عکاسی معمولا بین ۱۵ تا ۳۰ ثانیه است که این افزایش نوردهی بسته به لنز و دوربینی که استفاده میگردد میتواند متغیر باشد.

دلیل این تغییرات در میزان نوردهی٬ حرکت زمین است. از آنجا که زمین در حال حرکت است ناظر ایستاده بر روی زمین٬ آسمان شب را در حال چرخش میبیند. در واقع چرخش آسمان شب به دلیل حرکت وضعی زمین است و به همین دلیل است که اجرام آسمانی از خورشید گرفته تا سیارات دارای طلوع و غروب هستند.

در عکس زیر  که در سواحل عسلویه ثبت شده است٬ دوربین برای مدت یک ساعت و بر روی سه پایه  ثابت بوده است اما ستاره ها دارای حرکتند٬ که این موضوع نشان دهنده ی حرکت زمین است.

به دلیل چرخش آسمان و حرکت ستاره های زمینه ی آسمان٬ نوردهی ها نمیتوانند از مقدار معینی بیشتر شوند و همواره باید این مقادیر را رعایت کرد.

مقادیر نوردهی بسته به دوربین و لنز متغیر هستند و از فرمول ۵۰۰ تقسیم بر فاصله ی کانونی به دست می آیند که اگر دوربین فول فریم نباشد عدد حاصل را باید تقسیم بر ضریب کراپ دوربین کنیم.

نکته: البته فرمول فوق بخش های دیگری از جمله زاویه ی میل را شامل میشود اما به دلیل پیچیدگی از این بخش فرمول صرف نظر میشود.

برای مثال اگر از یک دوربین نیکون D7200  با لنز ۲۰ میلی متر بهره میبرید میزان نوردهی برای جلوگیری از ایجاد رد در عکس برابر است با:

500/20=25 sec

25/1.5=16 sec

به دلیل کوچک بودن سنسور در دوربین نیکون D7200  و ضریب کراپ ۱.۵ باید عدد ۲۵ ثانیه را بر ۱.۵ تقسیم کرده و در نهایت میزان نوردهی مجاز برای جلوگیری از ایجاد رد در تصویر نهایی ۱۶ ثانیه است.

یکی از راه های افزایش جزییات آسمان شب ٬‌افزایش نوردهی است اما با توجه به چیزی که گفته شد نمیتوان نوردهی ها را تا هر مقدار دلخواهی افزایش داد اما آیا روشی وجود دارد تا بتوان مقادیر نوردهی را بدون ایجاد رد در حرکت ستاره ها و همچنین بدون محدودیت٬ افزایش داد؟

اگر بتوان همراه با حرکت آسمان٬ دوربین را نیز حرکت داد٬ میتوان تاثیر حرکت زمین را خنثی کرد. این حرکت سرعت نسبتا کمی دارد و مسلما با دست نمیتوان به آن میزان از دقت رسید بنابراین باید به دنبال روشی باشیم که بتوان با استفاده از آن ستاره ها را دنبال کرد تا از حرکت آن ها در زمینه ی عکس جلوگیری کنیم.

سال های سال است که در تلسکوپ های آماتوری و حرفه ای که به قصد مطالعه ی آسمان استفاده میشوند٬‌از این مورتوهای ردیاب استفاده میگردد و همواره در تلاش برای افزایش دقت این موتورها بوده ایم.

در شکل زیر نمونه ای از موتور های ردیاب مورد استفاده در تلسکوپ های آماتوری را مشاهده میکنید.

مقرهای تلسکوپی مقرهای سنگین و گران قیمتی هستند و همواره برای حمل و نقل آنها با مشکل مواجه هستید. از سختی حمل و نقل مقرهای تلسکوپی که بگذریم٬‌جابجایی مداوم آنها میتواند باعث ایجاد خطا و همچنین آسیب هایی به بدن شود.

در شکل زیر نمونه ی دیگری از مقرهای تلسکوپی را میبینید که برای استفاده در تلسکوپ های آماتوری استفاده میگردند.

مشکل دیگری که استفاده از مقرهای تلسکوپی در عکاسی نمای باز ایجاد میکند آن است که این مقرها بعضا نیم ساعت تا یک ساعت از زمان شما را برای قطبی کردن دقیق میگیرند بنابراین نمیتوان پس از قطبی کردن آن ها به جای دیگر منتقل کرد و در صورت منتقل کردن آنها باید مجددا قطبی شوند.

راه حل غلبه بر این مشکلات٬‌استفاده از موتورهای ردیابی است که علاوه بر سبکی وزن٬‌ فرآیند قطبی کردن سریع تری داشته باشند تا بتوان علاوه بر حمل و نقل راحت تر٬ به راحتی کادر های مختلف را امتحان کرد.

شرکت های مختلفی از جمله ویکسن ژاپن٬ اسکای واچر کانادا  و Ioptron نمونه های مختلفی از این مقرهای سبک را ساخته اند.

در شکل زیر نمونه ای از مقر پولاری ساخت ویکسن ژاپن را میبینید که ۷۷۰ گرم وزن دارد و تا 2/5 کیلوگرم وزن را میتواند تحمل کند. به این معنی که مجموع وزن بال هد مورد استفاده٬ دوربین و لنز شما نباید بیش از 2/5 کیلوگرم شود.

این مقر یکی از سریع ترین مقرهایی است که در بازار موجود است و در کمترین زمان ممکن امکان قطبی کردن آن وجود دارد و قیمت آن در بازار جهانی ۴۴۰ دلار است.

مقر پولاری سرعت های مختلف عکاسی از جمله سرعت ۲/۱ برای ثبت همزمان زمینه و آسمان٬ سرعت star  که برای عکاسی نقطه ای از زمینه ی آسمان شب استفاده میشود٬ سرعت ماه که برای ثبت عکس هایی با لنزهای تله از ماه کاربرد دارد و همچنین سرعت Sun  که برای عکاسی از خورشید استفاده میشود٬‌را در اختیار کاربر قرار میدهد.

در شکل زیر که در پارک ملی توران و در تابستان ۱۳۹۷ ثبت شده است٬ نمونه عکسی که توسط مقر پولاری ثبت شده است را مشاهده میکنید.

نمونه ی دیگر مقرهایی که در بازار موجود است مقر Star Adventure   ساخت شرکت Sky Watcher کانادا است.

این مقر امکانات بیشتری نسبت به پولاری دارد برای مثال امکان سرعت های بیشتری مثل 2x٬ 4x و حتی 12x به معنی ۱۲ برابر سرعت حرکت آسمان را در اختیار کاربرانش قرار میدهد که میتوان از این سرعت ها در ثبت تایم لپس ها کمک گرفت.

قطبی کردن مقر ادونچر به مراتب سخت تر و زمان بر تر از قطبی کردن پولاری است و به همین دلیل سرعت استفاده ی کاربر از این مقر به مراتب کمتر است و همین موضوع از اصلی ترین مشکلات این مقر است.

اگر قصد خرید این مقر را دارید باید سه پایه ی مناسب برای استفاده از این مقر را نیز در اختیار داشته باشید. برای مثال سه پایه ی ۰۵۵ شرکت مانفروتو از نمونه سه پایه هایی است که برای استفاده از این مقر مناسب اند.

شکل فوق نحوه ی قرارگیری دوربین بر روی مقر ادونچر است.

مقر ادونچر توانایی تحمل ۵ کیلوگرم وزن را دارد و از همین رو میتوان لنز های سنگین تر برای مقال ۷۰-۲۰۰ و یا ۱۰۰-۴۰۰ را برای استفاده توسط این مقر به کار برد.

همین شرکت یعنی Sky Watcher  نمونه ی دیگری از مقرهای سبک را راهی بازار کرد که نمونه ی جدید ادونچر نام گرفت و با نام star adventurer mini  شناخته میشود.

تذکر: خیلی از دوستان مشکلاتی برای انتخاب بین انواع مختلف مقرهای سبک دارند. برای مثال اینکه بین مقر پولاری ویکسن و یا مقر ادونچر اسکای واچر کدام را یک را انتخاب کنند دارای تردیدند.

انتخاب بین این دو مقر به چند پارامتر بستگی دارد٬‌اگر سبک سفر میکنید و وزن و سرعت استفاده از مقر برایتان اهمیت دارد قطعا باید مقر پولاری را انتخاب کنید چرا که حتی در کمتر از ده ثانیه میتوان این مقر را قطبی کرده و برای استفاده آماده کرد اما اگر همواره با اتومبیل سفر میکنید و سنگین بودن تجهیزات مانعی بر سر راهتان نیست٬ همچنین قصد استفاده از لنزهای تله ای مثل ۱۰۰-۴۰۰ و یا ۷۰-۲۰۰ را بر روی مقر خودتان دارید٬‌مقر ادونچر انتخاب خوبی برای شماست. این مقر امکانات بیشتری نسبت به مقر پولاری دارد اما به همان میزان مدت زمان بیشتری را برای نصب و استفاده میبرد و اگر شما در طول یک شب قصد استفاده از این مقر در چندین کادر مختلف را داشته باشید ٬‌نیاز به صبر و حوصله ی بیشتری برای استفاده از آن دارید.

مزیت این مقر جدید اسکای واچر٬ بهره مندی از وای فای است که امکان کنترل این مقر به وسیله ی تلفن های هوشمند را فراهم میسازد و در پلتفرم های اندروید و آی او اس نیز امکان کنترل دارد. این مقر تا ۳ کیلوگرم وزن را تحمل میکند که ۵۰۰ گرم توانایی تحمل وزن بیشتری نسبت به پولاری را نشان میدهد.

این که شما برای یک مقر جداگانه هزینه کنید یا خیر٬ بستگی به هدف شما از عکاسی دارد. اگر به دنبال عکاسی آسمان شب با جزییات بیشتری هستید و یا ثبت سحابی های نشری با جزییات بالاتری از اهدافتان است٬‌باید به سمت استفاده از مقرها برای عکاسی بروید اما اگر عکاسی شب را به طور جدی پیگیری نمیکنید و هزینه ی چند میلیون تومانی خرید مقر برایتان مقرون به صرفه نیست٬ میتوانید به جای مقرهای سبک عکاسی٬ به دنبال ارتقای لنز و یا بدنه ی دوربیتان بروید.

امیر شاهچراغیان