انقلاب
دیجیتال در دهه‌های اخیر تاثیر شگرفی در دنیای عکاسی داشته است و فناوری ساخت
دوربین‌ها را متحول کرده است. دوربینهای موبایل امروزی تصاویری می‌گیرند که شاید
تصورش برای عکاسان در بیست سال پیش ناممکن بود.
این
پیشرفت بزرگ کار عکاسان نجومی را نیز آسان کرده است. ثبت تصاویری که در دوران
آنالوگ با ده‌ها دقیقه نوردهی گرفته می‌شدند امروز در یک نوردهی ۲۰ ثانیه‌ای و با
کیفیتی بهتر ممکن شده. در این مقاله ویژگی‌های مختلف دوربینهای مناسب عکاسی نجومی
را مرور می‌کنیم و در نهایت به معرفی چند نمونه‌ی کارآمد می‌پردازیم.
انواع
مختلف دوربینهای مناسب برای عکاسی نجومی
دوربینهایDSLR و بدون آینه (Mirrorless) محبوب‌ترین دوربینهای عکاسان شب هستند. هرچند که امکان ثبت تصاویر شب با برخی از
دوربینهای کامپکت و حتی تلفن همراه نیز وجود دارد، اما سنسور کوچک این دوربین‌ها
و نویز زیاد آن‌ها در حساسیت‌های بالا کماکان مشکل‌ساز است.
اندازه‌ی سنسور
تاثیرهای مختلفی بر کیفیت تصویر می‌گذارد و سنسور‌های بزرگ‌ترمی‌توانند در حساسیت‌های
زیاد تصاویری با نویز کمتر و داینامیک رنج (توانایی ثبت اجرام پرنور و کم‌نور در
کنار هم) بیشتر تولید کنند. دوربینهایDSLR بر اساس اندازه‌ی سنسورشان به دو دسته‌ی فول‌فریم و کراپ‌سنسور
تقسیم می‌شوند. دوربینهای فول‌فریم با سنسور ۲۴*۳۶ میلی‌متری‌شان بدون شک انتخاب
بهتری نسبت به دوربینهای کراپ‌سنسور هستند. عملکرد این دوربین‌ها در حساسیت‌های زیاد
(که استفاده از آن‌ها در عکاسی شب تقریبا اجتناب‌ناپذیر است) نسبت به دوربینهای کراپ‌سنسور
بهتر است.
با این
وجود در سال‌های اخیر دوربینهای کراپ‌سنسورباکیفیتی نیز به بازار عرضه شده‌اند که
در کنار لنزهای سریع (که در مقاله‌ی بعد به آن‌ها خواهیم پرداخت) می‌توانند ترکیب
خوبی برای عکاسی شب باشند.
در این
هیاهوی دنیای دیجیتال هنوز نباید ارزش دوربینهای آنالوگ را نادیده گرفت! دوربینهای
دیجیتال در ثبت رنگ‌های طبیعی و ملایم هنوز به کیفیت دوربینهای آنالوگ نرسیده‌اند.
این مسئله به خصوص در تصاویر رد ستار‌ه‌ای خود را نشان می‌دهد. بنابراین شاید یک
دوربین آنالوگ مدیوم فرمت هنوز انتخاب بهتری برای ثبت تصاویر ردستاره‌ای با نوردهی‌های
چند ساعته باشد. رنگ ستاره‌ها در تصاویر ردستاره‌ای که با دوربین‌هایآنالوگ گرفته می‌شوندبا
کیفیت بهتری ثبت می‌شودو شاید به همراه داشتن یک دوربین آنالوگ در این روزگار نیز
خالی از لطف نباشد.
نویزهایدردسرساز
عکاسان شب
معمولا از حساسیت‌های ۱۶۰۰ به بالا استفاده میکنند و استفاده از این حساسیت‌های
بالا منجر به افزایش نویز تصویر می‌شود که می‌تواند در مرحله‌ی پردازش تصویر
مشکلاتی را ایجاد کند. بنابراین انتخاب دوربینی که نویز کمی تولید می‌کند اهمیت
زیادی دارد.
در سایت DXO امکان بررسی و
مقایسه‌ی علمی دوربینهای مختلف وجود دارد که راهکار مناسبی برای بررسی عملکرد
دوربین‌هاست. هرچند که این تمام ماجرا نیست و خواندن نقد و بررسی‌ها و دیدن نمونه
تصاویر دوربینهای مختلف نیز می‌تواند کمک زیادی به انتخاب دوربین مناسب بکند.
شدت نویز
بیشتر به ساختار سنسور دوربین، حساسیت و دما بستگی دارد. نویز در دماهای پایین
کاهش می‌یابد و همین مسئله باعث شده برخی از عکاسان نجومی و آسمان شب ازخنک‌کننده‌ی
دوربین، که می‌تواند دمای سنسور را تا حد زیادی کاهش دهد، استفاده کنند. البته این
دوربین‌هایاصلاح‌شده بیشتر مناسب کار عکاسان اعماق آسمان هستند.
راه دیگر
برای کاهش نویز انباشت (Stack) چند تصویر است که نویزهای تصادفی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
البته کماکان انتخاب دوربین مناسب و استفاده از لنزهای سریع بهترین راه برای
مقابله با نویز است تا بتوانید در یک فریم تصویری باکیفیت مناسب ثبت گنید.
دوربینهای
مخصوص عکاسی نجومی
تمام
دوربینهای دیجتال بر روی سنسور خود فیلتری دارند که اجازه‌ی رسیدن بخش انتهایی
طیف قرمز به سنسور را نمی‌دهد. مشکل کار برای عکاسان نجومی این جاست کهاین بخش از
طیفْ طول موج اچ‌آلفا، محدوده‌ای که تمام سحابی‌ّهاینشری بیشترین تابش خود را در
آن دارند، را نیز شامل می‌شود.
شرکت‌های نیکون
و کانن برای حل این مشکل برخی دوربینهای خاص خود را اصلاح و نمونه‌هایی مخصوص
عکاسان نجومی تولید کرده‌اند. شرکت کانن در سال‌های پیش دو دوربین 60Da و 20Da را به بازار
عرضه کرد و نیکون نیز چند سال پیش نسخه‌ی اصلاح‌شده‌ی یکی از بهترین دوربینهای
خود را با نام D810aروانه‌ی بازار کرد.
دوربین D810a در چند سال
اخیر توقع بسیاری از عکاسان نجومی را برآورده کرد و به دوربینی موفق تبدیل شد.
دوربینی که قیمت بالایی نیز دارد.
البته
برای داشتن دوربین اصلاح‌شده برای عکاسی نجومی نیاز نیست حتما به سراغ دوربینهای معرفی‌شده
توسط کارخانه بروید و اصلاح (Modify) کردن دوربینهای عادی نیز ممکن است. شرکت‌های مختلفی هم در ایران
و هم در خارج از کشور این کار را انجام می‌دهند و فیلتر روی سنسور را با فیلتری که
طول موج اچ‌آلفا را از خود عبور می‌دهند تعویض میکنند.
اصلاح
دوربین برای عکاسی نجومی تراز سفیدی (White Balance) دوربین را مقداری به هم می‌ریزد و رنگ عکس‌ها
را به سمت قرمز-بنفش متمایل می‌کند. بنابراین باید حتما عکس‌ها را در حالت خام (RAW) ذخیره کنید تا
در مرحله‌ی پردازش تصویر بتوانید رنگ تصویر را اصلاح کنید.
برای
عکاسی روز می‌توانید از دوربینهای اصلاح‌شده برای عکاسی نجومی استفاده کنید و فقط
کافی است کمی زمان بیشتری به پردازش تصویر اختصاص دهید. البته اگر دوربین به صورت
دستی اصلاح شود ممکن است گرد و غبار روی سنسور و زیر فیلتر بنشیند که چاره‌ای برای
پاک کردن آن‌ها نیست. این اتفاق در عکاسی تایم‌لپس (ساخت فیلم با ترکیب تعداد
زیادی عکس) مشکلاتی را ایجاد می‌کند، اما در عکس‌های عادی می‌توان این لکه‌ها را
به راحتی و توسط نرم‌افزار پاک کرد.
معرفی
چند دوربین مناسب
خرید
دوربین کاملا به بودجه و هدف شما بستگی دارد. بنابراین نمی‌تواننسخه‌ای کلی برای
خرید دوربین نوشت. در این بخش صرفا چند دوربین مناسب را که عملکرد خوبی در عکاسی
شب دارند معرفی می‌کنیم، اما کماکان تصمیم نهایی به شما، بودجه و هدف‌تان بستگی
دارد.
به صرفه‌ترین
دوربین فول‌فریم برای عکاسی نجومی کماکان و پس از بیش از پنج سال از تاریخ عرضه Canon EOS 6D
Mark I است. دوربینی با قیمت نسبتا مناسب و عملکرد خوب در حساسیت‌های
بالا. سال گذشته نسل جدید این دوربین با عنوان Canon EOS 6D Mark II نیز معرفی شد.
اما برخلاف انتظار عملکرد این دوربین در برخی موارد از نسل قبلی‌اش ضعیف‌تر بود.
هرچند که قابلیت‌های جدیدی به این دوربین اضافه شده است اما با توجه به اختلاف
قیمت به نظر می‌رسد کماکان نسخه‌ی پیشین انتخاب بهتری برای عکاسی نجومی باشد.
شرکت نیکون
نیز در سال‌های اخیر دوربینهای خوبی را به بازار عرضه کرده است. Nikon D810a توقعات بسیاری
از عکاسان نجومی را برآورده کرد. سال گذشته نیز نیکون دوربین فول‌فریم جدیدی را با
نام D850 به بازار عرضه کرد که دوربینی کاملا حرفه‌ای و در سطح بالاست و برای
خرید این دوربین باید هزینه‌ی زیادی بپردازید.
Nikon D750 دوربین فول‌فریم دیگری است که عملکرد خوبی در حساسیت‌های بالا
دارد و قیمت آن نیز نسبت به دو دوربین دیگر نیکون که معرفی کردیم پایین‌تر است.
اگر بودجه‌تان
به خرید دوربین فول‌فریم نو نمی‌رسدمی‌توانید خرید دوربین فول‌فریم دست دو سالم را
نیز در نظر بگیرید. این انتخاب در بسیاری از مواقع از خرید دوربینهای کراپ‌سنسوربهتر
است و برای سال‌های بیشتری انتظارات شما را برآورده خواهد کرد.
علاوه بر
شرکت‌های نیکون و کانن در سال‌های اخیر شرکت سونی با ارائه‌ی دوربینهای فول‌فریم
بدون آینه توجه برخی از عکاسان نجومی را به خود جلب کرده است. سری دوربینهای a7s
, a7r که چند نسل از هر کدام از آن‌ها تا کنون تولید شده عملکرد قابل قبولی در
عکاسی شب داشته‌اند. A7s در کنترل نویز در حساسیت‌های بسیار زیاد (بالای ۲۵۶۰۰) فوق‌العاده
است. نویز کم این دوربین در حساسیت‌ّ‌های بسیار زیاد باعث شده بتوان با آن در کنار
یک لنز سریع از آسمان شب فیلم‌برداری کرد! هرچند که رزولوشن کم این دوربین اجازه‌ی
پرینت عکس‌های تک‌فریم در اندازه‌های بزرگ را نمی‌دهد.
اما مشکل
اصلی دوربینهای سونی برای عکاسی شب حذف برخی از ستاره‌ها در نوردهی‌های چهار
ثانیه به بالاست. این مشکل نرم‌افزاری که به Star Eater معروف شده در
به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری اخیر سونی ایجاد شده و هنوز به‌طور کامل از بین نرفته
است. در واقع سیستم نرم‌افزاری دوربین در نوردهی‌های چهار ثانیه به بالا برخی
ستاره‌ها را با نویز اشتباه می‌گیرد و آن‌ها را حذف می‌کند!
اثر این
اتفاق در تصاویر نمای باز چندان واضح نیست و برخی از عکاسان شب کماکان با دوربینهای
سونی عکاسی میکنند. اما اگر به فکر عکاسی اعماق آسمان هستید این دوربین‌ها مناسب
این کار نیستند. مگر این که در به‌روزرسانی‌های بعدی این مشکل برطرف شود.
در بین
دوربینهای کراپ‌سنسور نیز دوربینهایCanon 80D و Nikon D7200 عملکرد خوبی نسبت به دیگر دوربینهای این
رده دارند.
نکته‌ی
دیگر این که اگر بین دو دوربین مشابه دو برند مختلف دچار تردید شدید می‌توانید آن
دو را در سایت DXO مقایسه کنید و ویژگی‌های مختلف آن‌ها را در مقابل هم بسنجید. این‌گونه
و با توجه به انتظاری که از دوربین دارید می‌توانیدراحت‌تر دوربین مناسب خود را
انتخاب کنید. ایجاد تعادل بین قیمت، عملکرد دوربین و انتظار شما از دوربین نکته‌ی
مهمی است که باید به آن توجه کنید. به‌طور مثال در مقایسه‌ی یک دوربین گران‌قیمت
که برای عکاسی خبری دوربینی ایده‌آل است و دوربین ارزان‌تری که ویژگی‌های مناسب
عکاسی نجومی را دارد اما در برخی مشخصات دیگر که در این سبک اهمیت ندارند ضعیف
است، با هزینه‌ی کمتر کماکان می‌توانید انتظارات خود را برآورده کنید.
در نهایت
این شما هستید که باید با توجه به برآورد نقد و بررسی‌ها، بودجه و توقعات‌تان
تصمیم نهایی را بگیرید. در این مقاله سعی کردیم این روند را کمی برای شما آسان کنیم.
در مقاله‌ی بعد به بررسی ویژگی‌های مهم لنزهای مناسب عکاسی نجومی و معرفی چند
نمونه خواهیم پرداخت.