آغاز عکاسی از آسمان، همانطور که شاید من و دوستان دیگری در اوایل دهه ۱۳۷۰ انجام دادیم، از یک دوربین ساده سوار بر یک سه‌پایه و البته سیم دکلانژور آغاز شد. در آن زمان تمام عکاسی نجومی بر مبنای فیلم بود، با حساسیت‌های محدود و مشکلات فراوان. اما امروز عکاسی نجومی به کمک دوربین‌های دیجیتال SLR یعنی دوربین‌هایی که قابلیت تغییر نوردهی، حساسیت و تغییر لنز دارند و نویز کمتری را در عملکردشان در شب می‌بینیم راحت است. پردازش تصاویر آن‌ها هم راحت‌تر است و عمق تصویر، عمق داده در این تصاویر بیشتر است. به کمک این دوربین‌ها، امروز امکان عکاسی نجومی بسیار فراتر از گذشته برای علاقه‌مندان در سراسر دنیا فراهم شده است و به همین دلیل می‌بینیم که این بخش چقدر در نجوم آماتوری فعال است و به‌علاوه در عکاسی هم بخش عکاسی شب فعال شده است چون این دوربین‌ها صحنه‌هایی را ثبت می‌کنند که قبلاً چالشی بزرگ برای عکاسان حرفه‌ای بود اما حالا آماتورها هم گاهی حتی در اولین تجربه‌ی عکاسی خودشان می‌توانند آن‌ها را به تصویر بکشند.

آنچه نیاز است، یک دوربین دیجیتال SLR یا DSLR است که در حد معقولی بتواند عملکرد مناسبی در عکاسی نجومی داشته باشد. بهتر است از کم‌هزینه‌ترین دوربین‌های DSLR پرهیز کنید. چون خیلی سریع متوجه می‌شوید این دوربین‌ها نویز زیادی در عکاسی شب دارند. معمولاً با بودجه‌ای که در عرف بین‌المللی بین پانصد تا هزار دلار است می‌شود به سراغ یکی از این دوربین‌های رده‌ی کم‌هزینه رفت. اغلب یک لنز کیت روی آن‌ها هست که معمولاً بین ۱۸ تا ۵۵ میلی‌متر است. لنز زوم خیلی کم‌هزینه که همراه با دوربین ارائه می‌شود. این لنز شاید برای شش ماه تا یک سال اول مناسب باشد چون تمام آزمایش‌های اولیه را روی آن انجام می‌دهید. اما وضوح کافی برای کار عکاسی شب ندارد. مهم‌ترین نکته برای لنزها در محیط عکاسی کم‌نور این است که دیافراگم آن‌ها چقدر باز می‌شود. معمولاً لنزهایی که دیافراگم بالاتر از ۲/۸ دارند، در رده‌ی لنزهای واید، خیلی مناسب عکاسی نجومی نیستند. چون محیط کم‌نور با دیافراگم‌های بسته سبب می‌شود که نوردهی عکس خیلی طولانی شود. و از آنجا که آسمان بالای سر شما در حال چرخش است، نوردهی‌های طولانی سبب می‌شود که ستاره‌ها از حالت نقطه به خط تبدیل شوند. همین‌طور، با گرم شدن سنسور و المان‌های درونی دوربین، نویز دوربین هم افزایش پیدا کند. به همین علت است که لنزهای سریع، یعنی با دیافراگم ۲/۸ و کمتر محبوب عکاسان محیط‌های کم‌نور، عکاسان شب و عکاسان نجومی است. لنزهای کیت هیچکدام این ویژگی را ندارند.

پس مرحله‌ی دوم این است که بعد از این‌که دوربین، یک سه‌پایه‌ی محکم، و البته دکلانشور (یا سیم ریموت در عصر دیجیتال) تهیه کردید، به سراغ این بروید که یک لنز به لنز کیت همراه دوربین‌تان اضافه کنید. توصیه می‌کنم این لنز در رده‌ی بین ۱۵ تا ۲۴ میلی‌متر باشد. با دیافراگمی که بازترین حالت آن ۲/۸ یا بازتر باشد. لازم نیست حتماً سراغ لنزهایی از همان کمپانی بروید. مثلاً یکی از گزینه‌های موجود کارخانه‌ی کره‌ای به نام سام‌یانگ است که لنزهایی را برای هر دو کمپانی کنون و نیکون می‌سازد و به خصوص در رده‌ی لنزهای ۲۴ و ۳۵ میلی‌متر کیفیت و وضوح تصویر بسیار خوب است آن هم با قیمت حدود یک سوم تا یک چهارم لنزهای معادل نیکون و کنون.

بعد از این‌ها، کم‌کم لوازم جانبی خودتان را افزایش می‌دهید. در کنار ابزارهای مورد نیاز، اطلاعات می‌تواند از آنها هم مهم‌تر باشد. در واقع بهترین ابزارهای موجود هم گاهی نمی‌تواند نتیجه‌ی معقول داشته باشد اگر شما ندانید از چه می‌خواهید عکس بگیرید، چه زمانی این کار را انجام دهید، و چگونه برنامه‌ریزی کنید. تفاوت عکاسی نجومی با عکاسی شب این است که توجه بیشتری به آسمان و پدیده‌های آن است تا به آنچه روی زمین می‌گذرد. اگرچه ترکیب زمین و آسمان در خیلی از این عکس‌ها دیده می‌شود اما توجه عکاس به آسمان بوده و برای آن برنامه‌ریزی کرده است. به همین علت است که حتی عکاس حرفه‌ای در زمینه‌های مختلف اگر با آسمان آشنایی نداشته باشد لزوماً نمی‌تواند عکس‌های نجومی موفقی بگیرد. ممکن است عکس شبِ بسیار موفقی را بتواند ثبت کند.

پس مرحله‌ی اول اطلاعات کافی از آسمان شب است. نه اینکه لزوماً یک منجم باشید، اما بدانید در آسمان چه می‌گذرد، صورت‌های فلکی چگونه‌اند، سیارات کی طلوع می‌کنند، چه پدیده‌ای در چه زمانی از سال اتفاق می‌افتد، بارش‌های شهاب چه زمانی هستند، اگر دنباله‌دار تازه‌ای در آسمان می‌آید شما از آن آگاه باشید، مقارنه‌های بین سیارات را بشناسید، و این کارها برای کسی که تازه نجوم را آغاز کرده بعد از چند ماه موضوع قابل هضم و آشنایی می‌شود. این طور نیست که تصور کنید سال‌ها طول می‌کشد تا بتوانیم چنین موضوعاتی را یاد بگیریم. حتی آشنایی با صورت‌های فلکی بعد از چند ساعت امکان پذیر است و می‌بینید که چندین مرحله را جلو رفته‌اید و دیگر آسمان یک چهره‌ی غریبه از ستاره‌های پراکنده برای شما نیست حتی در شب اول. پس آغاز کردن این موضوع آسان است.

مرحله‌ی دوم این است که برنامه‌ریزی کنید. برای عکاسی نجومی چالش‌های بسیاری هست. یکی از آنها این است که در محیط شب شما با اتفاقاتی روبه‌رو می‌شوید که معمولاً در عکاسی روز با آنها سر و کار ندارید. نوردهی‌ها طولانی است. در نتیجه باید بسیار صبور باشید. ممکن است پدیده‌ای رخ بدهد و شما فقط یک بار فرصت ثبت آن را داشته باشید. مثلاً عکاسی یک خورشیدگرفتگی کلی نادر. پس باید برنامه‌ریزی دقیق باشد. مثل این نیست که از یک دشت گل عکس گرفته شود و اگر خراب شد، دوباره چند دقیقه بعد، یا فردا و هفته‌ی بعد فرصت عکاسی از آن را داشته باشید. برای همین است که روی برنامه‌ریزی تأکید می‌کنم. از قبل با یک نرم‌آفزار آسمان‌نما مثلاً استاری‌نایت یا مشابه آن آسمان را بررسی می‌کنید، به کمک مجله‌ی نجوم یا وب‌سایت‌های نجومی مثل کانوت متوجه می‌شوید که چه پدیده‌ای در آسمان دارد اتفاق می‌افتد. از اخبار آسمان شب آگاه می‌شوید و برای آن از قبل برنامه‌ریزی می‌کنید.

حالا می‌ماند چیزهایی که روی زمین رخ می‌دهد. اگر می‌خواهید عکاسی با منظره انجام دهید باید با آلودگی (نوری) محیط آشنا باشید. این‌که کجا می‌خواهید سفر کنید. آیا برای عکاسی شب در آن محل مجوز خاصی نیاز است؟ یا اینکه با مردم بومی چطور مواجه می‌شوید؟ چون خیلی‌ها نسبت به این موضوع ناآشنا هستند. اگر شما نیمه شب با ابزار و ادوات عکاسی عجیب در یک روستا ظاهر شوید، قطعا روستاییان شما را در درجه اول به عنوان یک عکاس نجومی شناسایی نمی‌کنند! به همین سبب بهتر است در روز به محل بروید و با محیط آشنا شوید. حتی با موانعی که در راه شما هستند وقتی می‌خواهید در شب حرکت کنید. این‌ها خطراتی است که بهتر است عکاس نجومی نسبت به آنها آگاه باشد. مهم‌ترین نکته این‌که بهتر است اطلاعات و آگاهی‌های لازم را نسبت به هدفش و محلی که به آن سفر می‌کند تا حد امکان کسب کند.

بعد از آن می‌ماند اینکه ما در طول شب چگونه برنامه‌ریزی کنیم. همیشه از قبل باید یک برنامه‌ی روی کاغذ داشته باشیم که در طول این شب چه اتفاقاتی رخ می‌دهد، چه صورت‌های فلکی طلوع می‌کنند، و در چه زمانی باید چه چیزی را باید ثبت کنید. مسلماً در طول شب خیلی از آن‌ها را از دست می‌دهید. اما با برنامه‌ریزی تعداد بیشتری از آنها را می‌توانید ثبت کنید.

مرحله‌ی بعد، پس از برگشتن شما و زمانی است که پردازش تصاویر انجام می‌شود. فرض بر این است که در هنگام عکاسی تمام اطلاعات را به صورت RAW ثبت کرده‌اید. این فایل تمام اطلاعات را به صورت خام در خودش دارد و فایل را فشرده نکرده است. درحالی که فایل‌های Jpeg  برای پریویو از تصویر مناسب هستند برای ثبت تصویر اصلی در عکاسی نجومی اصلاً مناسب نیستند. در محیط‌های کم‌نور نسبت سیگنال به نویز کم است. یعنی در این نوع عکاسی همیشه نویز زیاد است و سیگنال کم است، چون ستاره‌ها کم‌نور هستند. به همین علت است که فایل باید به صورت خام و پر از داده باشد. اگر آن را در حالت Jpeg فشرده کنید، امکان پردازش بیرون کشیدن این اطلاعات نهفته در این تصویر کم‌نور موجود نیست. در پردازش با فایل RAW به سراغ پلاگین‌هایی مثل ACR می‌روید که مخففAdobe Camera Raw است و در نرم‌افزارهای سیستم Adobe  مثل فوتوشاپ باز می‌شود و بیشترین پردازش خودتان را داخل همین‌ها و مستقیم روی فایل اصلی انجام بدهید. هم هویت واقعی عکس بیشتر ثبت می‌شود و هم اینکه شما را محدود می‌کند از دست‌کارهایی که داخل فوتوشاپ می‌شود انجام داد که می‌تواند عکس را از حالت طبیعی به یک فایل دیجیتال یا یک هنر دیجیتالی تبدیل کند. از طرف دیگر پردازش روی فایل Raw بسیار پرتوان است و آرتی فکت یا آثار ساختگی پردازش به ‌آسانی به وجود نمی‌آید.

مرحله‌ی بعد این است که عکس را کجا ارائه کنیم. می‌تواند یک باشگاه نجوم محلی باشد، از گروه و انجمن در شهر شما و فعالیت‌های نجومی دیگری که شما به طور دائم با دوستداران دیگر آسمان شب انجام می‌دهید. یا ارائه به مجلات نجوم و وب‌سایت‌های نجومی و مکان‌هایی که در سطح بین‌المللی این عکس‌ها را منتشر می‌کنند. از سایت‌های آماتوری مثل spaceweather.com یا سایت‌هایی که سختگیرانه‌تر عکس‌ها را منتشر می‌کنند مثل گالری ماهنامه‌ی sky & telescope یا سایت تصویر روز نجوم که از مجموعه سایت‌های ناسا است به نام APOD و سایت‌ TWAN یا جهان در شب که عکس‌هایی را از زمین و آسمان در سراسر دنیا ارائه می‌کند و در بخش گالری مهمان این عکس‌ها می‌تواند منتشر شود یا در رقابت بین‌المللی سالانه آن.