امتیاز و حق نشر : Ralf Rohner
فضا از کجا شروع میشود؟ برای پروازهای فضایی
برخی خط کارمان را مرز فضا میدانند که
ارتفاع 100 کیلومتری (60 مایل) برایش تعریف شده است. ممکن است عدهای 80 کیلومتری (50 مایل) بالاتر از میانگین سطح
دریا زمین را مرز فضا بدانند. اما هیچ مرز
فیزیکی وجود ندارد که پایان جوِّ زمین و آغاز فضا را مشخص کند. در واقع ، خط کارمان نزدیک مرز
لایهی مزوسفر بالایی و ترموسفر پایینی است. ابرهای شبتاب ، در تابستان
در عرضهای جغرافیایی بالاتر نزدیک به بالای مزوسفر تا ارتفاع 80 کیلومتر یا بیشتر
تشکیل میشوند که به ابرهای مزوسفری قطبی هم معروف هستند. نوارهای شفق قطبی نورهای
شمالی (و جنوبی) که در اثر برانگیخته شدن ذرات پرانرژی در جوّ بوجود میآیند، میتوانند از 80 کیلومتر تا بیش
از 600 کیلومتر ارتفاع داشته باشند. این عکس که از کابین خلبان در هنگام پرواز در
ارتفاع 10 کیلومتری (33000 فوت) در ناحیهی
هوایی استراتوسفر گرفته شده ، هم ابرهای شبتاب و هم شفق قطبی را در زیر آسمان
پرستاره ثبت کرده است که درامتداد
افق سیارهی زمین و لبهی فضا قرار دارد.